Ова глуво момче ги пее песните на Тоше Проески на свој начин, иако не ги слушнал, туку само ги почувствувал. Тој и многу други деца со оштетен слух се соочуваат со проблем во школувањето поради отсуство на стандардизиран знаковен јазик
Џингис е ученик со средното специјално училиште за глуви и наглуви деца. Тој има посебна дарба - ја чувствува музиката на телото и умее да пее со раце. Додека во собата ечат омилените песни на ова момче со насмевка од милион долари, тоа без глас, но во занес пее, мавтајќи со рацете. Вели дека кога музиката е гласна, од ритамот му потскокнува срцето и нешто му се движи под кожата. За него велат дека е посебен, надарен.
Сместен е во интернатот на училиштето. Вели, не може да поверува на сопствената среќа.
Сам е, иако има многубројно семејство во Прилеп - седум браќа и сестри и родители, кои живеат од социјална помош. Kако последица од повреда, кога бил многу мал, 100 отсто оглувел на десното уво. На левото слуша многу малку. Сепак, вели дека е многу среќен и дека кога чекори по улица не се чувствува осамено иако не ги слуша чекорите на другите. Никогаш не ги слушнал песните на Тоше Проески, но ги почувствувал, па кога оди си ги потпевнува во себе.
Секоја песна на Тоше ја оживува со разни движења, го милува воздухот околу себе и раскажува со насмевка на лицето и со разиграни раце дека некаде постои првата платонска љубов, чиста како солза.
Застанат пред музичкиот систем тој ги пее рефрените на „Молика“ и тропка со прстите иако не ги слуша. Ги затвора очите и шепоти со неартикулиран глас „Темно е, тајно моја, но во душа светат фенери, с` што имав заложив да ти пеам под пенџери“.
Тој на 6 март ќе настапи на првиот Бал на различности, кој ќе се одржи во Македонската опера и балет.
- Не гледај со очите, погледни со срцето. Јас луѓето не ги слушам како зборуваат, но им ги гледам лицата. И сум заклучил дека многу луѓе се насмеани, но само малку од нив се навистина добри. Глув сум, но не сум различен од другите. Сакам да се школувам на Факултетот за дефектологија, а потоа с` ќе тргне по својот пат. Сакам да покажам дека сум обично момче. Се разбира, малку повеќе сакам да пеам - вели Џингис.
Но, тој, како и многу други деца со вакво оштетување, најверојатно ќе се соочи со голем проблем - непостоење стандардизиран знаковен јазик во Македонија. А тоа е единствениот начин за тој непречено да ја следи наставата на факултет. Пред него само една глувонема девојка успеала да дипломира.
Во нивниот свет постои еден речник, составен од Сојузот на глуви, кој с` уште не е кодифициран за нашата земја, ниту објавен во книга. Блаже Митев, директор во специјалното училиште „Партение Зоографски“, вели дека се гордее со своите ученици, кои заслужиле да им се возврати со сериозна книга.
- Им треба речник кој ќе биде стандард во нивното образование. Тоа се деца како и сите други, само што е потребно повеќе внимание додека разговарате со нив. Знаковниот јазик кај нас, за жал, с` уште нема добиено стандардизација, која е многу важна. Со помош на тој речник глувите деца ќе можат да си кажат повеќе. Тие и сега зборуваат, знаковниот јазик постои, но се пренесува од колено на колено. Речникот што го составил Сојузот на глуви не е доволен - вели Митев.
Знаковниот јазик е состав на визуелни сигнали кои со помош на посебна положба - облик на дланката, положба и насока на држење на раката, создаваат концепт, односно смисла на збор. Знаковниот јазик не се изведува само со раце, туку и со држење на телото и на главата, а и со изразот на лицето, што дава интонација.
Овој јазик најчесто се користи во семејства во кои има двајца или повеќе глуви, во заедниците на глуви и во училиштата за деца со оштетувања на слухот.
- Знаковниот јазик не е универзален како што мислат многумина. Постојат британски и американски знаковни јазици. Но секоја земја си има свој знаковен јазик, кој има своја граматика и се учи како секој друг странски јазик. Знаковниот јазик има рачна абецеда, граматика и синтакса, која се развива независно во говорниот јазик. Kога би се стандардизирал, би можел и да се збогатува со нови движења – вели Митев.
- Според Блаже Kоневски, македонскиот стандарден јазик има околу 64.522 збора, а во речникот за глуви имало само 1.447 знаци, што е вистински хендикеп за глувите лица - велат дефектолозите.
Постои и меѓународен знаковен јазик, гестуно, кој се зборува или се користи на меѓународни средби на глувите во светот.
Calendar
